Click on thumbnail to start slide show.
Delay: s. Use fullscreen

Nostalgie uit 1979 : Microprocessor gestuurde FM tuner

microprocessor gestuurde tumer


Na het ontwerpen en bouwen van o.a. een spanning en stroom instelbare voeding met pre regulatie een eind versterker en voor versterker (nog steeds in gebruik) had ik een nieuwe uitdaging nodig. Vroeger toen er nog geen FM radio was hadden de radio's een glazen plaat waar de zendernamen op stonden. Daar achter werd een aanwijzer heen en weer gedraaid die de zendernaam aanwees. Toen de FM band in gebruik werd genomen was dat niet meer mogelijk. Want iedere regio in Nederland had zijn eigen frequenties voor de zenders, dus werd alleen de frequentie getoond. Tegenwoordig heb je daar RDS voor, maar in de zeventiger jaren van de vorige eeuw bestond dat nog niet.

Ik wilde dus een FM tuner maken waar de zendernamen op te zien zijn. Daar had je een microprocessor voor nodig. Het werd dus een microprocessor gestuurde FM tuner. Die bestond toen nog niet. Microprocessors waren nog niet zo'n algemeen goed als nu. Ik had al wel eens met een Intel 8080 gespeeld via het toen bekende koffertje. De Intel 8048 singel chip microprocessor leek me er geschikter voor. Ik kwam toevallig aan een 8035, dat is een 8048 zonder eprom erin. Dus er moest een aparte eprom bij. Dat werd de toen bekende UV erasable 2708 (1kB). Om de zender gegevens in op te slaan gebruikte ik het gigantische ram geheugen van 2 x 256 nibble, samen dus 256 bytes, goed voor 31 voorkeuze zenders (de 32e locatie is voor het opslaan van de laatst gekozen zender). Om te voorkomen dat de inhoud verloren ging diende een 1000uF elco met een lage lekstroom voor back-up als de spanning uitviel. Dat was genoeg voor een week.

paper tape

Het schrijven van het programma moest met de hand gebeuren (potlood gum en ruitjesblok). Nadat ik er van overtuigd was dat het goed zou werken, moest ik op zoek naar een eprom programmer. Er was bij Fokker, daar werkte ik toen, een afdeling waar dat kon. Je moest het eerst op een papertape zetten, en deze vervolgens laten inlezen door de eprom programmer. Het programma werd hexadecimaal ingetoetst, dus geen mnemonics. Later kreeg onze afdeling zelf ook een eprom programmer. Het programma werkte in een keer foutloos.

Om de juiste en betaalbare hardware te verzamelen was een hele klus. Het toetsenbordje is gemaakt van een defecte Texas Instruments rekenmachine. In 1978 kreeg ik verkering met een meisje (daar ben ik nog steeds gelukkig mee getrouwd), wiens vader bij Philips werkte. Die heeft me via zijn werk ook aan een aantal onderdelen kunnen helpen. Het 14 segmenten display voor de tekst met de bijbehorende chips, komt uit een Philips vertaal computer. De puls knop voor de frequentie keuze komt daar ook vandaan, evenals diverse ic's. Voor het analoge deel had ik nog onderdelen van een vorige FM tuner die ik had gebouwd. Alles van deze tuner is zelf ontworpen en gebouwd, behalve het hoogfrequent deel, dat komt bij Ambit vandaan. Ook de teak gefineerde kast is van eigen fabricaat.

Het digitale en analoge deel moeten goed gescheiden zijn en afgeschermd, omdat je anders stoor signalen van het computer deel ontvangt. Het verbinden van de chips in het digitale deel is met soepel geïsoleerd montagedraad gedaan (zie foto). Dat was een hele klus. (Latere digitale schakelingen heb ik met wire-wrap gedaan.) De analoge printjes zijn met de hand getekend en geëtst. (Rotring etsende inkt en ijzerchloride.)

toetsenbord



De tuner heeft 31 voorkeuze zenders waarvan per zender 7 tekens kunnen worden vastgelegd. Zenders kan je kiezen via +/- of een nummer. Natuurlijk kun je ook gewoon naar een zender zoeken via de draai knop en het frequentie display. Je wordt dan ook nog geholpen via een wijzer die zich over het tekst display verplaatst. Kom je bij een reeds vastgelegde zender dan toont hij die naam. Ook kun je direct een frequentie intoetsen. Het vastleggen van de naam gebeurt via het toetsenbord met 15 toetsen. Iedere teken heeft een 2 cijferige code (00 = 0, 01 = 1, ... 10 = spatie, 11 = A, ...), zodat je geen volledig qwerty toetsenbord nodig hebt. Het werkt tot op de dag van vandaag nog steeds foutloos.



overzicht
overzicht
analoog deel
analoog deel
digitaal deel
digitaal deel
computer
computer
bedrading computer
bedrading computer
tekst en frequentie display
tekst en frequentie display
middenfrequent
middenfrequent
stereo decoder
stereo decoder
voeding
voeding
voorkeuze zender
voorkeuze zender
zender zoeken
zender zoeken
zender gevonden
zender gevonden

Schema's

schema_middenfrequent
schema_middenfrequent
schema_stereodecoder
schema_stereodecoder
schema_naamdisplay
schema_naamdisplay
schema_frequencycounter
schema_frequencycounter
schema_voeding
schema_voeding
schema_dig_cpu
schema_dig_cpu
schema_dig_geheugen
schema_dig_geheugen
schema_dig_keyboard
schema_dig_keyboard
schema_dig_counter
schema_dig_counter
schema_dig_digitaal_to_analoog
schema_dig_digitaal_to_analoog
schema_dig_knop
schema_dig_knop
tekens
tekens